Πότε μάθαμε να συγχωρούμε αυτούς που μας πληγώνουν, μας προσβάλλουν, μας κακοποιούν; Πότε μάθαμε να συγχωρούμε τον εαυτό μας γι'αυτά που παραλείψαμε να πούμε και να κάνουμε; Δε θα τολμήσω να πω οτι η θρησκεία μας διδάσκει πραγματικά να συγχωρούμε, καθώς τη συγχώρεση τα τελευταία 2000 και πλέον χρόνια δεν ανήκει σ'εμάς, αφου δίδεται απο άλλους για εμάς μάλιστα με το αζημίωτο. Αγαπάτε αλλήλους εκτός απο τον Γιώργο τον αμαρτωλό, τη Φατμέ την αλλόπιστη, τον Κοπέρνικο τον ασεβή, τον αιρετικό, την πόρνη, τον κλέφτη, τον ψέυτη, την ελεύθερη σκέψη μα πάνω απ'όλα την αμφιβολία. Μακριά απο μας οι διδαχές της υποκρισίας ευσεβών δολοφόνων. Οπότε λοιπόν, πότε μάθαμε να συγχωρούμε και κυρίως απο ποιον; Μήπως η οικογένεια; Σίγουρα νιώσαμε πολλές φορές πως είναι να μας συχωρούν που σπάσαμε, κάψαμε, κλάψαμε, γκρινιάξαμε, ξεχάσαμε, φωνάξαμε, κουράσαμε.. Έτσι όμως δε μαθαίνεις να συγχωρείς, μαθαίνεις τι είναι η συγχώρεση. Για να συγχωρέσεις θα πρέπει κάτι να συμβεί σ'εσένα, να σε πληγώσει, να σε προσβάλλει, να σε πονέσει, να σε θυμώσει. Θα πρέπει να έχεις την ωριμότητα, την ετοιμότητα, το θάρρος να συγχωρέσεις. Κι έπειτα είναι έυκολο να χαθείς στη θύελλα του ποιος αξίζει και ποιος όχι. Πολύπλοκο πράγμα η συγχώρεση και μάλλον τελικά δεν μαθαίνεται ούτε στο σχολείο, ούτε στο σπίτι, ούτε στο πανεπιστήμιο.
Κι εδώ μου έρχεται στο μυαλό αβίαστα το επόμενο αναπάντητο ερώτημα: γιατί; Γιατί να συγχωρούμε; Τι είναι αυτό που το καθιστά επιτακτική επιλογή στις αδιέξοδες σχέσεις των ανθρώπων; Ξέρουμε ήδη οτι είναι μια δύσκολη επιλογή. Μήπως όμως αξίζει τον κόπο να δεις τα αποτελέσματα της πραγματικής ουσιαστικής συγχώρεσης κάποιου προσώπου που σε στηλίτευσε με κάτι που είπε ή έκανε; Έχω ακούσει να λένε πως η συγχώρεση απελευθερώνει τον άνθρωπο, πως ξαλαφρώνει η ψυχή κι όλα τα βλέπεις με καινούριο φώς. Έχω δεί όμως και ανθρώπους να ποντάρουν σε μια μελλοντική άφεση αμαρτιών απο τους συνανθρώπους τους και να προχωρούν σε συνειδητές επιλογές που προκαλούν ή θα προκαλέσουν πόνο σε άλλους. Άραγε ο λόγος που κάποιος συγχωρεί πρέπει να είναι συνδεδεμένος με την αξία αυτού που συγχωρείται; Και αν ναι, πως να κρίνεις χωρίς να είσαι υποκειμενικός αφού είσαι μέρος της κατάστασης; Η αξία ενός ανθρώπου είναι σχήμα οξύμωρο, γιατί υποννοεί οτι ένας άνθρωπος μπορεί να μην έχει αξία κι αυτό είναι άτοπο σύμφωνα με τις αρχές του ανθρωπισμού. Αν πάλι κάποιος θεωρήσει οτι αυτές οι αρχές δεν τον αφορούν, ας φανταστεί τι είναι ο άνθρωπος χωρίς αυτές. Το γιατί, θα πρέπει κάποιος να το ψάξει μέσα του χωρίς να σημαίνει απαραίτητα οτι κάτι θα βρεί. Ίσως η συγχώρεση να είναι αυτή καθεαυτή η επιλογή να ψάξεις την απάντηση μέσα σου, με βήματα αβέβαια και πάντα θάρρος πρωτάρη.
Ίσως πάλι η συγχώρεση να είναι ένα ακόμη παραμύθι που θα στοιβάξεις δίπλα στον Περσέα και τη Σταχτοπούτα, όταν πια «μεγαλώσεις». Όπως και τα παραμύθια, η συγχώρεση γεννά υποσχέσεις, όχι βεβαιότητες. Πως αλλιώς, αφου η γοητεία και το μεγαλείο της συγχώρεσης γεννιέται στην εμπιστοσύνη σε κάτι άμορφο και θολό όπως το μέλλον. Ίσως τελικά η συγχώρεση να είναι τόσο δύσκολη γιατί δεν είναι παρα μια υποκειμενική κατασκευή της φαντασίας μας, αναγκαία όπως ο απο μηχανής θεός στις τραγωδίες της αρχαίας Ελλάδας.
Ec0 L0gic@L Ins@ne
